Podstawowe

stacjonarnie

Wspomaganie procesu rozumienia najistotniejszych tendencji w sztuce od ok. r. 1900 do lat ostatnich (zjawiska dotyczące malarstwa, rzeźby, architektury oraz innych sztuk wizualnych).

Zajęcia powinny zaznajomić z najistotniejszymi tendencjami w sztuce od ok. r. 1900 do lat ostatnich; obejmują zjawiska dotyczące malarstwa, rzeźby oraz innych sztuk wizualnych. Nacisk położony jest zarówno na nurty awangardowe, jak i postawy tradycyjne w sztuce europejskiej i amerykańskiej. Konieczne jest opanowanie założeń teoretycznych poszczególnych kierunków, znajomość dzieł i umiejętność ich opisu. Oczywiście, wymagana jest znajomość najnowszej sztuki polskiej w kontekście historii zjawisk artystycznych ostatniego stulecia.
Wybrane zjawiska i techniki artystyczne omawiane w czasie zajęć: ekspresjonizm, abstrakcyjny ekspresjonizm, Action Painting, taszyzm, Over all, Informel, Cobra, Neue Wilde, Arte Ciffra (transawangarda), Bad Art, Figuration Libre, Arte Cifra, Neue Wilde, Nowa Fala, neofowizm, koloryzm, Nowa Szkoła Lipska, formizm, unizm, malarstwo materii (hiszpańska szkoła), frottage, fumage, collage, art autre, taszyzm, Bad Art, Black Mountain College, Color-field Painting, Hard-Edge, sztuka kinetyczna, spacjalizm, John Cage i „spektakl ciszy”, Fluxus, akcjonizm wiedeński, Art Direct, environment, Body Art, Behaviour Art, decollage, Eat-Art, Mixed-Media, fotorealizm / hiperrealizm: John de Andrea (rzeźba) i Chuck Close czy Gerhard Richter (malarstwo), Video-Art, Video-Performance, pojęcie „antysztuki”, znaczenie postawy Duchampa, Andy Warhol, multiple, dadaizm, assemblage, „kompresje” Cesara, pressage, assamblage, Nouveau Realism, minial-art, kicz, feminizm a sztuka ostatnich stuleci, fotografia w ciągu dwóch wieków, fotografia a sztuki wizualne, ikonografia homo faber, futuryzm, pisma C. Greenberga, Land-Art, Textile-Art, Christo i „filozofia sztuki ekologicznej”, Robert Smithson, emballage, intermedialne działania wizualne, instalacja, sztuka znaku / słowa, abstrakcja liryczna, Art & Language, konceptualizm, sztuka poczty (Mail-Art), Minimal-Art, Arte Povera, Neon-Art, Story-Art (Christian Boltanski).

Są to wykłady połączone z ćwiczeniami. Uzupełnieniem są zajęcia w galeriach m.in. Krakowa, Warszawy, Łodzi, a także zagranicznych placówkach muzealnych (Berlin, Wiedeń, Praga).
W celu zaliczenia, w trakcie zajęć w ciągu semestru zobowiązuje się studentów do prezentacji wybranego zagadnienia, w oparciu o wskazaną przez wykładowcę lekturę (przewidywany czas prezentacji max 20 min). Studenci muszą także ćwiczyć pisanie tekstów, co związane jest z czekającymi ich pisemnymi pracami licencjackimi. Dlatego prosi się o przedstawienie tekstu na wybrany temat zajęć lub wywiadu z wybraną artystką / artystą (max 3 strony). Esej należy opatrzyć literaturą przedmiotu – przypisami i bibliografią (min 3 pozycje), wg zaleconego wzoru bibliograficznego. Ponadto warunkiem zaliczenia jest poprawne wypełnienie testów – ich celem jest nauka rozpoznawania poszcz. reprodukcji wybranych, omawianych w czasie zajęć dzieł. Warto zatem w trakcie zajęć czynić notatki i ćwiczyć pamięć wzrokową (stąd wymagana obecność w trakcie zajęć).

Wybrana literatura podstawowa:
* J. Tietz, Historia architektury XX wieku, Köln 1998
* Ch. Jencks, Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987
* Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, Warszawa 1980
* A. Kotula, P. Krakowski, Rzeźba współczesna, Warszawa 1980
* B. Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991
* U. Czartoryska, Od Pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa (również późniejsze wydania)
* P. Krakowski, O sztuce nowej i najnowszej, Warszawa 1981
* T. Rudomino, Mały leksykon sztuki współczesnej. Od abstrakcji amerykańskiej do postmodernizmu, Warszawa 1990
* M. Giżycki, Słownik kierunków, ruchów i kluczowych pojęć sztuki drugiej połowy XX wieku, Gdańsk 2002

* Sztuka po 1900 roku. Modernizm. Antymodernizm. Postmodernizm, oprac. Hal Foster, Rosalind Krauss, Yve-Alain Bois, Benjamin H.D. Buchloh, David Joselit, Warszawa 2023.

Wybrana literatura uzupełniająca:
* G. Taylor, Bauhaus, Warszawa 1977
* M. Porębski, Kubizm, Warszawa 1980
* M. Kossakowska, Teoria awangardy francuskiej. Puryzm i jego twórcy, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980 – (Studia z Historii Sztuki, t. XXX)
* T. Gryglewicz, Obraz maszyny w sztuce XX wieku, „Biuletyn Historii Sztuki” LIII, 1981, nr 3, s. 309–324
* Ch. Baumgarth, Futuryzm, Warszawa 1978
* P. Overy, De Stlij, Warszawa 1979
* H. Richter, Dadaizm, Warszawa 1983
* A. Turowski, W kręgu konstruktywizmu, Warszawa 1979
* K. Janicka, Surrealizm, Warszawa 1973
* J. Willett, Ekspresjonizm, Warszawa 1976
* A. Kępińska, Żywioł i mit. Żywioł i chaos jako wartość w sztuce action painting w świetle badań nad strukturą mitów i „świadomością mityczną”, Kraków 1983
* P. Rypson, Mail Art, czyli Sztuka Poczty, Warszawa 1985
* E. Kuryluk, Hiperrealizm – Nowy realizm, Warszawa 1979
* D. Abadie, Amerykański hiperrealizm, tłum. H. Kęszycka, Warszawa 1981
* R. Grygorowicz, Graffiti – Sztuka czy wandalizm. Polskie mury, Toruń 1991
* D. Kuspit, Koniec sztuki, Gdańsk 2006
* C. Greenberg, Obrona modernizmu. Wybór esejów, oprac., red. G. Dziamski, Kraków 2006
Sztuka polska w XX wieku:
* A. Olszewski, Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967
* J. Pollakówna, Malarstwo polskie. Między wojnami 1918-1939, Warszawa 1982

* Posągi i ludzie. Rzeźba polska dwudziestolecia międzywojennego, oprac. A. Melbechowska-Luty, Warszawa 2005
* A. Turowski, Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu 1921-1934, Wrocław-Warszawa-Gdańsk-Łódź 1981
* Współczesne problemy krytyki artystycznej. Materiały z sesji, Warszawa 9-10 III 1972, praca zbiorowa, Wrocław-Warszawa-Gdańsk 1973
* A. Osęka, Spojrzenie na sztukę, Warszawa 1987
* A. Wojciechowski, Młode malarstwo polskie 1944-1974, Wrocław-Warszawa-Gdańsk-Łódź 1983
* M. Porębski, Deska, Warszawa 1997
* M. Porębski, Pożegnanie z krytyką, Kraków-Wrocław 1983
* M. Porębski, Polskość jako sytuacja, Kraków 2002
* M. Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2003
* M. Porębski, Nowosielski, Kraków 2003
* K. Czerni, Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków 2000
* J. Ludwiński, Epoka błękitu, Kraków 2003
* G. Dziamski, Lata dziewięćdziesiąte, Poznań 2000
* J.S. Wojciechowski, Postmodernistyczna kultura sztuk pięknych, Warszawa 1995
* Z. Taranienko, Rozmowy o malarstwie, Warszawa 1987
* Z. Taranienko, Dialogi o sztuce. 100 lat Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 2004
* A. Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005
* P. Piotrowski, Sztuka według polityki. Od „Melancholii” do „Pasji”, Kraków 2007
* Sztuka w okresie PRL-u. Metody i przedmiot badań, red. T. Gryglewicz, A. Szczerski, Kraków 1999
* T. Gryglewicz, Kraków i artyści. Teksty o malarzach i grafikach środowiska krakowskiego drugiej połowy wieku XX, Kraków 2005
Wybrane zagadnienie artystyczne przygotowywane i prezentowane w czasie zajęć przez studentów, semestr 5 (zimowy): Happening, Performace – Joseph Beuys, i wskazana literatura przedmiotu:
* T. Pawłowski, Happening, Warszawa 1982
* Joseph Beuys. Teksty, komentarze, wywiady, oprac. J. Jedliński, Warszawa 1990
* J. Kutnik, John Cage, przypadek paradoksalny, Lublin 1993
* „Literatura na Świecie” nr 1-2/1996 (294-295) [nr poświęcony J. Cage’owi]

Wymagania wstępne: zasadnicze wiadomości z historii oraz dziejów sztuki do pocz. XX w. Podstawowa znajomość historii filozofii i przemian w naukach, a także lektur z literatury pięknej ostatniego stulecia.

- Ocena umiejętności rozpoznawania formy, treści, kontekstu kulturowego a następnie znajomości najważniejszych dzieł sztuki (autorstwo, czas powstania, treści ideowe) determinujących ogólne tło artystyczne
- Ocena poziomu merytorycznego prezentacji
- Ocena stopnia zaangażowania w realizację programu
- Ocena poziomu publicznej prezentacji
- Rzetelność wykonywania zadań
- Frekwencja
- Umiejętność uzasadniania wykorzystywanych informacji wskazanych przez wykładowcę oraz samodzielnie zgromadzonych
- Adekwatność do tematyki zadań
- Oryginalność i innowacyjność realizacji zadań

31.10.2023