przedmiot podstawowy

stacjonarnie

Celem zajęć jest przede wszystkim pokazanie studentom tendencji i zjawisk, które pojawiły się (bądź były kontynuowane) w sztuce XVIII i XIX wieku, miały swój udział w kształtowaniu się XX-wiecznej awangardy i oddziałują na sztukę aż do dziś. Dodatkowo, studenci zostaną zaznajomieni z podstawowymi narzędziami analizy i interpretacji dzieł sztuki dawnej, co pomoże w zbudowaniu świadomości wpływu zmian kulturowych, historycznych, społecznych, religijnych i ekonomicznych na formę i funkcję sztuki. Zajęcia mają w swoim założeniu umożliwić studentom poznanie kanonu dzieł sztuki dawnej, w tym zwłaszcza sztuki XVIII i XIX wieku, który pozwoli im na zrozumienie procesów zmian, które zachodziły w historii sztuki oraz pomoże w budowaniu własnych narracji wokół podejmowanych przez nich działań artystycznych.

1. Realizm - między iluzją a rzeczywistością. Poszukiwanie prawdy w sztuce.

2. Sztuka zapisem ulotnego wrażenia – wokół impresjonizmu.

3. Odrodzenie sztuk i rzemiosł. Estetyka a użytkowość wzornictwa.

4. Przez marzenia senne do symbolizmu.

5. Pytanie o cel sztuki - czy „prawdziwie piękne jest jedynie to, co nie może przydać się na nic”?

6. Od klasycznego posągu do nowej formy w rzeźbie.

7. Co lub kto decyduje o randze dzieła sztuki? Początki krytyki artystycznej.

8. U źródeł sztuki nowych mediów - rola fotografii i filmu w przemianach tradycyjnych technik artystycznych.

9. W stronę nowoczesności – zwrot ku ekspresji i formie.

10. Zajęcia terenowe w wybranych oddziałach Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK Wyspiański, MNK Sukiennice, MNK Mehoffer, MNK Gmach Główny) oraz w wybranych kościołach i zabytkowych budynkach Krakowa (m. in. kościół św. Franciszka, Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, Pałac Sztuki).

Zajęcia mają formę konwersatorium z aktywnym udziałem studentów, opartego na analizie i interpretacji wybranych tekstów źródłowych oraz opracowań naukowych, prezentacjach multimedialnych z komentarzem prowadzącego, dyskusjach problemowych wokół kontekstów kulturowych, społecznych, religijnych i historycznych omawianych zjawisk i tendencji w sztuce, a także na zajęciach terenowych (w muzeach, galeriach, przestrzeni miejskiej i zabytkowych budowlach) oraz analizie dzieł sztuki in situ.

Ogólnie: Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery (różne wydania, np. Warszawa, PWN 2006).

Temat 1: Gustave Courbet, List w sprawie otwarcia pracowni malarskiej, tł. J. Guze [w:] Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie 1820–1876, t. 3, red. H. Morawska, Warszawa 1977, s. 8-11; Champfleury, Realizm. List do Pani Sand, tł. H. Morawska [w:] Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, oprac. E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1989, s. 520-530.

Temat 2: Félix Fénéon, Impresjoniści w 1886 r. VIII Wystawa Impresjonistów od 15 maja do 15 czerwca na rue Laffitte 1; Neoimpresjonizm, tł. H. Ostrowska-Grabska [w:] Moderniści o sztuce, oprac. E. Grabska, Warszawa 1971, s. 93-102.

Temat 3: William Morris, Sztuka, jej troski i nadzieje, t. 1 (Sztuki niższe), tł. E. Bieder, Kraków 1902.

Temat 4: Odilon Redon, Sobie samemu. Dziennik 1867-1915, tł. H. Ostrowska-Grabska [w:] Moderniści o sztuce, oprac. E. Grabska, Warszawa 1971, s. 257-261; Sigmund Freud, Objaśnienie marzeń sennych (fragmenty), tł. R. Reszke, Warszawa 2007.

Temat 5: Théophile Gautier, Ze „Wstępu” do „Panny de Maupin”, tł. T. Żeleński-Boy [w:] Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, oprac. E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1989 s. 390-401.

Temat 6: Rainer Maria Rilke, Auguste Rodin, tł. W. Wirpsza [w:] Moderniści o sztuce, oprac. E. Grabska, Warszawa 1971, s. 434-438.

Temat 7: La Font de Saint-Yenne, Rozważania o niektórych przyczynach obecnego stanu malarstwa we Francji, tł. M. Poprzęcka; Charles Baudelaire, Salon 1846, tł. J. Guze [w:] Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, oprac. E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1989, s. 82-88, 425-429.

Temat 8: Charles Baudelaire, Karol Baudelaire o malarstwie: analekta z pism poety (fragmenty), red. i tł. B. Wydżga, Warszawa 1924.

Temat 9: Vincent van Gogh, Listy do Brata (wybrane listy), tł. J. Guze, M. Chełkowski, Warszawa 1970; Maurice Denis, Definicja neotradycjonizmu, Od Gauguina i van Gogha do klasycyzmu, tł. H. Morawska [w:] Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, oprac. E. Grabska, H. Morawska, Warszawa 1969, s. 70-88.

Podstawą oceny jest egzamin końcowy (semestralny) w formie ustnej, podczas którego należy zbudować wypowiedź na jeden z tematów, które są szczegółowo omawiane w trakcie zajęć (opisanych pod numerami 1-9 w treściach programowych karty przedmiotu, konkretny temat zostanie wyłoniony w drodze losowania). Podczas egzaminu oceniana jest zdolność samodzielnej wypowiedzi na tematy związane ze sztuką, znajomość prezentowanych podczas zajęć tendencji i zjawisk, które pojawiły się (bądź były kontynuowane) w sztuce dawnej oraz umiejętność odniesienia ich do sztuki nowoczesnej i współczesnej, zwłaszcza w obrębie specjalności intermediów.

Poza egzaminem, oceniana jest również frekwencja na zajęciach (warunkiem zaliczenia jest min. 50% obecności) oraz aktywny udział w dyskusjach podczas zajęć.

*Na ocenę 3,0 wymagane jest min. 50% obecności i zaliczenie egzaminu końcowego na poziomie dostatecznym.

*Na ocenę 4,0 wymagane jest min. 60% obecności, zaliczenie egzaminu końcowego na poziomie dobrym oraz zadowalająca aktywność na zajęciach.

*Na ocenę 5,0 wymagane jest min. 70% obecności, zaliczenie egzaminu końcowego na poziomie bardzo dobrym oraz wyraźna aktywność na zajęciach.

*Na ocenę 5,5 wymagane jest min. 80% obecności, zaliczenie egzaminu końcowego na poziomie celującym oraz wyróżniająca się aktywność na zajęciach.

17.09.2025