kierunkowe

stacjonarnie

Zapoznanie studentów z problematyką zabiegu przenoszenia malowideł ściennych obejmującą zarówno kwestie historyczne, ideowe jak i technologiczne. Zaznajomienie z metodami przenoszenia malowideł ściennych (w tym również dekoracji architektonicznych innego typu np. wykonanych w technice mozaiki). Praktyczne opanowanie przez studentów dwóch metod przenoszenia malowideł - strappo i stacco, z wykorzystaniem różnych zestawów materiałów. Umiejętność zaprojektowania i wykonania podłoża oraz osadzenia na nim przenoszonych malowideł.
Umożliwienie studentom dokonywania decyzji konserwatorskich na podstawowym poziomie, związanych z technologią zabiegu.
Uwrażliwienie studentów zarówno na kwestie etyczne związane
z przeprowadzaniem zabiegu jak i zależności między poszczególnymi czynnikami wpływającymi na jego powodzenie.
Opanowanie zasad oraz praktyczna umiejętność wykonania dokumentacji obiektu i procesu przenoszenia malowideł.

Treści programowe przekazywane w ramach wykładów informacyjnych i konwersatoriów.
- Historia przenoszenia malowideł ściennych w Europie (starożytność - XXI w.)
- Historia przenoszenia malowideł ściennych w Polsce.
- Translokacja obiektów architektonicznych
- Przyczyny przenoszenia malowideł ściennych (historyczne i współczesne).
- Kontrowersje wokół zabiegu przenoszenia malowideł ściennych – etyka i doktryny konserwatorskie, a przenoszenie malowideł ściennych.
- Metodyka zabiegu. Omówienie kolejnych etapów zabiegu w kontekście historycznym i technologicznym.
- Materiały stosowane w do zabiegu przenoszenia malowideł ściennych (współczesne i historyczne). Charakterystyka spoiw, wypełniaczy i nośników.
- Podłoża transferów malowideł ściennych (typy, funkcje, technika i technologia wykonania)
- Utrzymanie naturalnych nierówności malowidła ściennego w transferze.

Zadania dydaktyczne realizowanie w ramach ćwiczeń w pracowni, to próby na współczesnych malowidłach wykonanych wcześniej przez studentów.
1.Rozpoznanie obiektów pozwalające na właściwy dobór materiałów i metod.
2. Przeniesienie malowidła metodą strappo.
Malowidło klejowe na pobiale zostaje przeniesione w dwóch częściach i osadzone na podłożu ruchomym w układzie pierwotnym. Przy przenoszeniu każdej części użyty jest inny, z góry określony zestaw materiałów.
2. Przeniesienie malowidła metodą stacco.
Fragment fresku zostaje przeniesiony metodą stacco przy użyciu różnych, dobranych indywidualnie dla studenta, materiałów i osadzony na podłożu ruchomym.
3 Wykonanie dokumentacji zabiegu przeniesienia malowidła.
Dokumentacja dotyczy metody stacco i składa się z części opisowej według obowiązującego schematu, fotograficznej oraz rysunków obrazujących lokalizację i stan obiektu.
4. Wykonanie próbki podłoża ruchomego do transferu.
Próbka, zwykle w formie płyty warstwowej, budowana jest z materiałów najczęściej stosowanych tj. tkaniny lub maty z włókna szklanego, żywic epoksydowych oraz rdzenia z aluminiowej konstrukcji komórkowej, styropianu, poliuretanu lub innych. Zadanie ustalane jest indywidualnie z każdym studentem.
5. Prezentacja wyników w formie przeglądu indywidualnego połączonego z rozmową, w trakcie której student przedstawia problemy zaistniałe
w trakcie wykonywania zadania i sposoby ich rozwiązania.

- wykład informacyjny
- wykład z elementami konwersatorium i dyskusji,
- konwersatorium, dyskusja w grupach,
- ćwiczenia praktyczne przy indywidualnym stanowisku pracy,
- korekta indywidualna

Podstawowa:
Brajer I., The transfer of Wall Paintings. Based on Danish Experience, London 2002.
Jędrzejewska H., Konserwacja dwóch malowideł ściennych z Faras, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, tom IX, Warszawa 1965, s. 217-261.

Jędrzejewska H., Konserwacja malowidła z niszy katedry w Faras, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, tom XIV, Warszawa 1970, s. 431-457.

Mora P. i L., Philippot P., La conservation des peintures murales, Bologna 1977
Ostaszewska M., Przenoszenie malowideł ściennych w Polsce, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków” seria B, t. LV, Warszawa 1979.
Ostaszewska M., Negatyw-odlew powierzchni malowidła ściennego (ze studiów nad utrzymaniem nierównej powierzchni tynku w transferze malowidła ściennego), Ochrona Zabytków, t. XLIV, nr 3. W-wa 1991, ss.171-191.
Ostaszewska M., Kilka uwag ogólnych o przenoszeniu malowideł ściennych, „Studia i Materiały Wydziału Konserwacji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, t. VI, Kraków 1996, ss. 18-26.
Rogal R. Mowińska J. Roznerska M., Zastosowanie włóknin Firet Coremat do wykonania podłoży zastępczych dla przenoszonych malowideł ściennych, sgraffit i mozaik, „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, nr 34 (257), Toruń 2005, s. 269-394
Uzupełniająca:
Botticelli G., Metodologia di restauro delle pitture murali. Firenze Centro Di 1990.
Conti A., The history of the restoration and conservation of works of art. Butterworth-Heinemann, 2007
Dobosz P., Translokacje i transfery w świetle prawodawstwa polskiego, „Renowacje”, t. II, z. 1, 1999, ss. 106-108.
Wybrane problemy i nietypowe rozwiązania w transferze malowidła ściennego, praca zbiorowa, „Studia i Materiały Wydziału Konserwacji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie”, tom I, Kraków 1992.

Przed rozpoczęciem zajęć z przedmiotu Przenoszenie Malowideł Ściennych, konieczne jest ukończenie kursu podstawowego w zakresie konserwacji malowideł ściennych oraz technik i technologii malarstwa (obejmującego techniki ścienne mineralne i organiczne)

− na ocenę 3,0: wymagane minimum 80 % obecności oraz wykonanie i zaprezentowanie ćwiczenia, napisanie kolokwium oraz przygotowanie dokumentacji na poziomie dostatecznym.
− na ocenę 4,0: wymagane minimum 80 % obecności oraz wykonanie i zaprezentowanie ćwiczenia, napisanie kolokwium i przygotowanie dokumentacji na poziomie dobrym.
− na ocenę 5,0: wymagane minimum 80 % obecności oraz wykonanie i zaprezentowanie ćwiczenia, napisanie kolokwium i przygotowanie dokumentacji na poziomie bardzo dobrym, aktywny udział w zajęciach
- na ocenę 5,5: wymagane minimum 80 % obecności oraz wykonanie i zaprezentowanie ćwiczenia, napisanie kolokwium oraz przygotowanie dokumentacji na poziomie celującym, ponadprogramowe zaangażowanie i aktywność w zajęciach.

10.10.2023