Katalog ECTS

Konserwacja i restauracja malowideł ściennych

Pedagog: dr hab. Grażyna Schulze-Głazik
Asystent/ci: dr Anna Forczek-Sajdak, mgr Karolina Molga, mgr Regina Główczak

Pole Opis
Kod przedmiotu 0213.MA.7.1.01.S
Nazwa przedmiotu w języku angielskim Mural painting conservation;
Zakres programowy (jeśli dotyczy) konserwacja i restauracja malarstwa;
Poziom kształcenia jednolite studia magisterskie;
Profil kształcenia ogólnoakademicki;
Forma studiów stacjonarne;
Język wykładowy polski;
Grupa przedmiotów

do wyboru;

Powiązanie z prowadzonymi badaniami naukowymi w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki tak;
Sposób realizacji

stacjonarnie;

Formy zajęć
Formy zajęć do wyboruLiczba godzin zajęćw tym liczba godzin zajęć na odległość
Wykład wykład 10 godz.; zajęcia w pracowni 6 godz.; ćwiczenia 26 godz.;
Aktywność i liczba godzin pracy studenta
Aktywność studentaLiczba godzin pracy
Udział w zajęciach dydaktycznych objętych harmonogramem realizacji programu studiów Udział w zajęciach dydaktycznych 42 godz.; praca własna studenta 42 godz.; w sumie 84 godz.
Cel przedmiotu

Celem zajęć, prowadzonych częściowo w obiektach zabytkowych, jest ugruntowanie, uzupełnienie i poszerzenie umiejętności studenta zdobytych w procesie edukacji w zakresie konserwacji i restauracji malowideł ściennych na wcześniejszych latach.

Przedmiot skupia się na praktycznych aspektach badań malowideł ściennych, rozpoznaniu ich budowy technologicznej, stanu zachowania i przyczyn zniszczeń, co stanowi podstawę do postawienia diagnozy konserwatorskiej, opracowania interdyscyplinarnego projektu konserwatorskiego, wraz z programem prac konserwatorskich i restauratorskich oraz planem badań.

Celem zajęć jest również przekazanie wiedzy i umiejętności związanych z podejmowaniem decyzji konserwatorskich, współpracą w interdyscyplinarnym zespole, oraz organizacją prac konserwatorskich w terenie i kierowaniem zespołem.

Efekty uczenia się przedmiotu
w zakresie wiedzy
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_W05; K_W06; K_W07; K_W13; K_W14; K_W16; K_W17; K_W18; K_W27


K_W04; K_W06; K_W07

 

 



K_W13; K_W14; K_W15

W1: Student zna zasady badań nawarstwień ściennych, posiada wiedzę na temat metod badawczych innych dyscyplin nauki oraz konieczności współpracy z nimi. Wie, jak dokumentować i opracować wyniki badań.

W2: Student ma świadomość złożoności aranżacji wnętrza zabytkowego z uwagi na wielość i wielostylowość historycznych wystrojów ściennych zachowanych w różnym stopniu fragmentaryczności. Posiada wiedzę o konieczności komisyjnych decyzji w kwestii ekspozycji nawarstwień.

W3: Student poznając historyczne realizacje konserwatorskie potrafi ocenić efekty działań konserwatorskich i restauratorskich oraz ustosunkować się do nich i wysnuć wnioski.

Ćwiczenia, przegląd i egzamin.

 

w zakresie umiejętności
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_U01, K_U02, K_U09, K_U11, K_U12, K_U13, K_U14, K_U15, K_U16, K_U18

 

 


K_U01, K_U02, K_U07, K_U08, K_U09, K_U11, K_U12, K_U13, K_U14, K_U15, K_U16, K_U18


K_U07, K_U08, K_U13, K_U14, K_U19

 

K_U08, K_U09, K_U11, K_U12, K_U14, K_U17

 

K_W17; K_U07; K_U08; K_U22; K_K06, K_U12, K_U13, K_U14, K_U15, K_U16, K_U18, K_U21, K_U22,
K_U23, K_U25

U1: Student ma ugruntowane, uzupełnione i poszerzone umiejętności zdobyte
w procesie edukacji w zakresie konserwacji i restauracji malowideł ściennych oraz prac badawczych, w zakresie rozpoznania budowy technologicznej obiektu, jego stanu zachowania i przyczyn zniszczeń.

U2: Student potrafi postawić diagnozę konserwatorską, opracować interdyscyplinarny projekt konserwatorski z programem prac konserwatorskich i restauratorskich oraz badań.

U3: Student potrafi zorganizować prace konserwatorskie w terenie
i pokierować zespołem. Umie podejmować decyzje konserwatorskie.

U4: Student potrafi opracować dokumentację konserwatorską, w oparciu
o literaturę, archiwalia, badania własne in situ oraz innych dyscyplin naukowych.  

U5: Student potrafi: współpracować w pracach badawczych z innymi dyscyplinami nauki, podjąć merytoryczną dyskusję wśród współpracowników i na komisjach.

Ćwiczenia, przegląd i egzamin.

w zakresie kompetencji społecznych
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_K04; K_K07; K_K08

 


K_K01, K_K02; K_K03; K_K05, K_K06

 


K_K01; K_K05

 

K_K02; K_K03; K_K05

K1: Student ma świadomość odpowiedzialności za konserwowany obiekt, posiada wrażliwość społeczną w kwestii ochrony dziedzictwa kulturowego, zna zasady etyki, też konserwatorskiej.

K2: Student wykazuje umiejętność współdziałania w zespole, potrafi prowadzić prace konserwatorskie w oparciu o zasady obowiązujące w ochronie zabytków, współpracować z właścicielem obiektu oraz miejscową społecznością.

K3: Student jest przygotowany do krytycznej refleksji na temat realizacji restauratorskich własnych i innych osób.

K4: Student wykazuje umiejętność współdziałania w zespole, potrafi prowadzić prace konserwatorskie w oparciu o zasady obowiązujące w ochronie zabytków, współpracować z właścicielem obiektu oraz miejscową społecznością.

Ćwiczenia, przegląd i egzamin.

Treści programowe

• Prowadzenie badań i prac konserwatorskich i restauratorskich przy malowidłach ściennych, z zastosowaniem współczesnych metod badawczych i środków konserwatorskich, mających wdrożyć studenta do samodzielnego, praktycznego prowadzenia i wykonywania prac.

• Realizacja przez studentów pełnego zakresu prac badawczych, prewencyjnych, konserwatorskich, restauratorskich i dokumentacyjnych, przy malowidłach ściennych, w obiekcie w terenie.

• Przygotowanie studentów do współpracy zespołowej, w tym do prowadzenia zespołu konserwatorskiego.

• Współpraca z przedstawicielami innych dyscyplin nauki w kwestiach badawczych i konserwatorskich, oraz z właścicielem obiektu i przedstawicielami urzędu konserwatorskiego.

Metody dydaktyczne

• Wykład ilustrowany.
• Ćwiczenia w obiekcie zabytkowym w terenie, wraz z opracowaniem dokumentacji z przeprowadzonych prac.
Konsultacje, korekty i dyskusja dotyczące realizowanych ćwiczeń.

Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej

Literatura obowiązkowa:
• Arnold A., Zehnder K., Monitoring wall paintings affected by soluble salts [w:] Conservation of wall paintings; Getty Institute, 1987.
• Rogóż J., Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.
• Rouba J.B., Badania klimatyczne a problematyka konserwatorska, [w:] Od badań do konserwacji, Materiały z konferencji 23-24 października 1998, Toruń 2002 r., s. 193 – 198;
• Łukaszewicz W.J, Badania stanu zachowania malowideł w kościele św. Jakuba w Toruniu, w: Gotyckie malowidła ścienne w kościele św. Jakuba w Toruniu. Praca zbiorowa, redakcja Michał Woźniak, ZPAP, Toruń, 2001.
• Szmelter I., Współczesna kultura wizualna i przemiany w statusie ochrony dziedzictwa kulturowego, w: Zabytki drugiej połowy XX wieku – waloryzacja, ochrona, konserwacja, pod red. B. Szmygin, J. Haspel, Warszawa-Berlin 2010, s. 215-221.
Literatura uzupełniająca:
• Adamowski J., Matkowski Z., Ocena skuteczności metod osuszania budynków, „Materiały Budowlane”, 2015, nr 3, s. 28-31.
• Ciabach J., Stan zachowania żywic użytych do utrwalania malowideł ściennych, w: Gotyckie malowidła ścienne w kościele św. Jakuba w Toruniu, Praca zbiorowa, redakcja Michał Woźniak, ZPAP, Toruń, 2001.
• Chelazzi  D., Poggi G., Jaidar Y., Toccafondi N., Giorgi R., Baglioni P., Hydroxide nanoparticles for cultural heritage: Consolidation and protection of wall paintings and carbonate materials, (w) Journal of Colloid and Interface Science, 392 (2013) 42-49.
• Jasieńko J., Matczak Z., Zasolenie i zawilgocenie murów ceglanych
w obiektach zabytkowych – diagnostyka, metodyka badań, techniki rehabilitacji, „Wiadomości Konserwatorskie”, 14/2003, s. 43-48.
• Lodovico-Marques M., Chastre C., Effect of salt crystallization agening on the comepressive behawior of sandstone blocks in historical buildings, Engineering Failure Analysis 26 (2012), s. 247-257.
• Merello P., Garcia-Diego F-J, Zarzo M., Microclimate monitoring of Ariadne’s house (Pompeii, Italy) for preventive conservation of fresco paintings, Chemistry Central Journal, 2012.
• Rouba J.B., Badania klimatyczne, [w:] Gotyckie malowidła ścienne w kościele św. Jakuba w Toruniu, Toruń 2001, s. 131-150.
• Rouba B.J., Pielęgnacja świątyni i innych zabytków, Toruń 2014.
• Święcka E., Ochrona zachowanych dekoracji malarskich w adaptacjach budynków, [w:] Ochrona wartości w procesie adaptacji zabytków, ICOMOS, Warszawa 2015, s. 277-285.
• Święcka E., Czy zostaną tylko dokumentacje…?, [w:] System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, pod red. B. Szmygina, Lublin-Warszawa 2011, s. 105-109.
• Trochonowicz M., Problematyka oceny stanu wilgotnościowego  obiektach adaptowanych do współczesnych funkcji, w: Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, pod red. B. Szmygina, Warszawa-Lublin 2009, s. 159-172.
• Baglioni, P., Chelazzi D., Giorgi R., Nanotechnologies in the Conservation of Cultural Heritage. A compendium of materials and techniques, Florence , Springer 2015.
• Baglioni P., Chelazzi D., Nanoscience for the Conservation of Works of Art, Florence, RSC Publishing 2013.
• Heritage A., Heritage A., Zezza F., ed., Desalination of Historic Buildings, Stone and Wall Paintings, London 2013.
• Szmelter I., Społeczna strategia wielokryterialnego wartościowania w ochronie dziedzictwa kultury, w: Ochrona wartości w procesie adaptacji zabytków, ICOMOS, Warszawa 2015, s. 265-276.
• Wan Jo B., Chakraborty S., Ho Jo J., Sung Lee Y., Effectiveness of carbonated lime as a raw material in producing a CO2-stored cementitiotus material by the hydrothermal method, Construction and Building Materials 95 (2014), s. 556-565. 

Dodatkowe informacje

Przed rozpoczęciem zajęć z przedmiotu Konserwacja i Restauracja Malowideł Ściennych, s. 9, konieczne jest ukończenie kursu podstawowego w zakresie konserwacji malowideł ściennych.

Sposoby oceniania osiągniętych efektów uczenia się
Sposób oceniania (składowe)Składowe oceny końcowej w % (łącznie 100%)
Ocena z ćwiczeń w terenie wraz z opracowaniem dokumentacji, w tym aktywność; Przegląd i egzamin; 50 %; 50 %
Kryteria i skala ocen

Aby uzyskać zaliczenie przedmiotu dopuszcza się max. 2 nieobecności nieusprawiedliwione na zajęciach stacjonarnych; min. 51 % obecności na zajęciach terenowych (zob. Regulamin Zajęć Terenowych w Katedrze Konserwacji i Restauracji Malowideł Ściennych).
Ocena końcowa jest wypadkową ocen z poszczególnych elementów składowych:
• na ocenę 3,0: wymagana jest pozytywna ocena z egzaminu i zajęć terenowych;
• na ocenę 4,0: wymagana jest dobra ocena z egzaminu i zajęć terenowych;
• na ocenę 5,0: wymagana jest bardzo dobra ocena z egzaminu i zajęć terenowych, oraz aktywny udział w zajęciach;
• na ocenę 5,5: wymagana jest celująca ocena z egzaminu i zajęć terenowych oraz ponadprogramowe zaangażowanie i aktywność na zajęciach.

W przypadku rozbieżnych ocen z poszczególnych składowych wyliczana jest średnia (od 3,25 do 3,74 jest 3,5; od 3,75 do 4,24 jest 4,0; od 4,25 do 4,74 jest 4,5; od 4,75 do 5,24 jest 5,0; od 5, 25 jest 5,5).

Data sporządzenia karty

29.09.2023 r.



Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
konserwacja i restauracja dzieł sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa s.9 d 48 5 48h
[Z]
[OE]


Semestr 2023/24-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #50.26744