Katalog ECTS

Konserwacja i restauracja malowideł ściennych

Pedagog: dr hab. Grażyna Schulze-Głazik
Asystent/ci: dr Anna Forczek-Sajdak, mgr Regina Główczak

Pole Opis
Kod przedmiotu 0213.MA.7.1.01.S
Nazwa przedmiotu w języku angielskim Mural painting conservation (Conservation and Restoration of Mural Paintings)
Zakres programowy (jeśli dotyczy) Konserwacja i restauracja malarstwa
Poziom kształcenia jednolite studia magisterskie;
Profil kształcenia ogólnoakademicki;
Forma studiów stacjonarne;
Język wykładowy polski;
Grupa przedmiotów

Kierunkowy

Powiązanie z prowadzonymi badaniami naukowymi w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki TAK
Sposób realizacji

Stacjonarnie

Formy zajęć
Formy zajęć do wyboruLiczba godzin zajęćw tym liczba godzin zajęć na odległość
Wykład 20 -
Zajęcia w pracowni 36 -
Ćwiczenia (w tym laboratoria, warsztaty, lektoraty) 84 -
Aktywność i liczba godzin pracy studenta
Aktywność studentaLiczba godzin pracy
Udział w zajęciach dydaktycznych objętych harmonogramem realizacji programu studiów 140
Praca własna studenta (w tym m. in.: zadania domowe, przygotowanie prac etapowych i/lub końcowych, przygotowanie do zaliczenia/egzaminu, zapoznanie się z literaturą, udział w konsultacjach i inne) 30
Cel przedmiotu -brak-
Efekty uczenia się przedmiotu
w zakresie wiedzy
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_W07; K_W14;
K_W15

W1: Student potrafi zidentyfikować malowidło
w kontekście historycznym, korzystać
z literatury konserwatorskiej oraz materiałów archiwalnych. Potrafi formułować opisy obiektu.

Kolokwium, przegląd
i egzamin.

K_W01; K_W03; K_W13; K_W14;
K_W16; K_W20

W2: Student dysponuje wiedzą: o konserwacji malarstwa ściennego oraz prewencji konserwatorskiej; na temat metod badawczych pozwalających analizować budowę technologiczną
i stan zachowania malowidła oraz technikę wykonania jego nawarstwień. Potrafi rozpoznać warstwy budujące malowidło
i rozumie współzależności wynikające z ich zróżnicowanych właściwości mechanicznych
i fizykochemicznych, zmieniających się
w miarę upływu czasu.

Kolokwium, przegląd
i egzamin.

K_W17; K_W20

W3: Student posiada rozeznanie
w możliwości stosowania odpowiednich do wymagań obiektu metod konserwacji
i restauracji, w zakresie znajomości metod
i materiałów konserwatorskich, historycznie
i współcześnie stosowanych podczas prac konserwatorskich
i restauratorskich.

Kolokwium, przegląd
i egzamin.

K_W04; K_W13; K_W14; K_W15

W4: Student jest przygotowany do wartościowania historycznego i artystycznego zachowanych elementów wnętrza, do dokonywania wyboru i projektowania ekspozycji oraz aranżacji wnętrza najbardziej właściwych z konserwatorskiego punktu widzenia i dobra wnętrza.

Kolokwium, przegląd
i egzamin.

K_W29

W5: Student posiada wiedzę, zna i rozumie zasady bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Kolokwium, przegląd
i egzamin.

w zakresie umiejętności
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_W12; K_W13; K_W16; K_U13; K_U11, K_U12, K_U13, K_U14, K_U15, K_U16,

U1: Potrafi w oparciu
o stan zachowania
i przyczyny zniszczeń obiektu postawić właściwą diagnozę, zaproponować poprawne założenia i postępowanie konserwatorskie do obiektu.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_W07; K_W17;
K_W18; K_U07; K_U08; K_U09; K_U14;

U2: Umie praktycznie wykonać zabiegi konserwatorskie: usunąć nawarstwienia i odsłonić malowidło, potrafi przeprowadzić zabiegi usuwania zabrudzeń, wykonać uzupełnia ubytków zaprawy, zastrzyki podtynkowe.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_W15; K_W21; K_W22; K_W23; K_U15; K_U16

U3: Student potrafi zaproponować odpowiednie badania obiektu.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_W25; K_U09; K_U12; K_U17

U4: Student potrafi wykonać dokumentację konserwatorską, opisową, rysunkową, fotograficzną z przeprowadzonej konserwacji.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_W04; K_W05; K_W15

U5: Student potrafi pozyskiwać, zbierać, porządkować materiały związane
z dokumentacją konserwatorską

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

w zakresie kompetencji społecznych
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_K03; K_K04; K_K07; K_K08

K1: Student ma świadomość odpowiedzialności za powierzone mu prace.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_K01; K_K02; K_K05; K_K06; K_K07; K_U21; K_U22

K2: Student jest otwarty na dyskusję, posiada umiejętność formułowania problemów. Potrafi korzystać z konsultacji specjalistycznych, prowadzić badania archiwalne i wywiady.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_K01; K_K02; K_K03; K_K05, K_K06

K3: Student potrafi współdziałać
i pracować w grupie oraz zespołach, też
w obiektach zabytkowych, współpracować z właścicielem obiektu oraz miejscową społecznością.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_K03

K4: Student ma świadomość odpowiedzialności za bezpieczeństwo zarówno swoje jak
i współpracowników
w trakcie realizacji konserwatorskich

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

K_K02

K5: Student ma świadomość konieczności ciągłego pogłębiania wiedzy, doskonalenia umiejętności i poszerzania doświadczeń zawodowych.

Kolokwium, ćwiczenia, przegląd i egzamin.

Treści programowe

Tematy wykładów i prezentacji
• rodzaje i przyczyny zniszczeń zaprawy, konsolidacja rozwarstwień zaprawy, utrwalanie zaprawy zmurszałej, stosowane środki historyczne
i współczesne, współczesne zaprawy iniekcyjne
• utrwalanie warstwy malarskiej w malowidłach ściennych, stosowane środki historyczne i współczesne
• wykorzystanie nanotechnologii w konserwacji malowideł ściennych
• program prac konserwatorskich i restauratorskich w oparciu
o stan zachowania obiektu, projekt konserwatorski
• zakres diagnostyki w konserwacji malarstwa ściennego
• badania fizyko-chemiczne malowideł ściennych

Ćwiczenia na malowidłach próbnych
• wykonanie sond stratygraficznych, rozpoznanie budowy technologicznej malowidła, ustalenie stratygrafii obiektu
• rozpoznanie i opis techniki wykonania warstw narzutów, pobiał wapiennych i warstw malarskich oraz ich stanu zachowania
• opracowanie programu prac konserwatorskich
• odsłanianie malowidła spod różnych nawarstwień (narzuty, pobiały), doczyszczanie odsłoniętego malowidła, wybór narzędzi i metody
• wykonanie zabiegów konserwacji zachowawczej malowideł ściennych: podklejanie odspojonych zapraw i pobiał, impregnacja zapraw, utrwalanie warstwy malarskiej, uzupełnienie ubytków zapraw i pobiał wapiennych
• wykonanie dokumentacji konserwatorskiej

Prace terenowe
• Poza merytorycznymi działaniami badawczymi, konserwatorskimi, restauratorskimi i dokumentacyjnymi, przygotowują studentów
do organizacji prac terenowych, współpracy zespołowej, kierowania pracami w zespole, przestrzegania bezpieczeństwa w obiekcie, współpracy
z przedstawicielami innych dyscyplin nauki w kwestiach badawczych, współpracy z właścicielem obiektu, prezentacji zagadnień konserwatorskich właścicielowi obiektu i miejscowej społeczności oraz przedstawicielom służb konserwatorskich. W miarę możliwości zapoznanie studentów z wybranymi realizacjami konserwatorskimi - wycieczki do obiektów zabytkowych
w regionie pracy - ich krytyczna ocena i dyskusja.

Metody dydaktyczne

• Wykład ilustrowany prezentacją.
• Zajęcia praktyczne w pracowni na obiekcie ćwiczeniowym - wykonanie przez studenta stratygrafii (badanie budowy technologicznej), usuwanie nawarstwień z malowidła, uzupełnianie ubytków, z korektą indywidualną.
• Prezentacja dokumentacji fotograficznej, rysunkowej oraz opisowej
z prac konserwatorskich.
• Ćwiczenia w obiekcie zabytkowym w terenie, wraz z opracowaniem dokumentacji z przeprowadzonych prac.
• Konsultacje, korekty dotyczące ewentualnie realizowanych ćwiczeń

Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej

Obowiązkowa:

• Jakubowski P., Mechaniczne metody oczyszczania malowideł ściennych, „Ochrona Zabytków” 2003, nr 1, s. 89.
• Jakubowski P., Fizyko-chemiczne metody oczyszczania malowideł ściennych, „Ochrona Zabytków” 1997, nr 3, s. 250.
• Philippot P., Mora P., Konserwacja malowideł ściennych, „Ochrona Zabytków” 1989, nr 3-4, s. 285.
• Rogal R., Żychska A., Nanotechnologia – perspektywy i osiągnięcia
w badaniach i konserwacji dzieł sztuki, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” XLV, Toruń 2014.
• Rogóż J., Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.
• Roznerska M., Rozłucka Z., Badania nad utrwalaniem pudrujących się malowideł ściennych spoiwami z wybranych żywic akrylowych, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” XX, z. 265, Toruń 1993.
• Schemat Dokumentacji Konserwatorskiej Zabytków Ruchomych, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, seria B, t. 72, Warszawa 1983.
• Ślesiński Wł., Konserwacja zabytków sztuki, t. I Malarstwo sztalugowe
i ścienne, Warszawa1989.
• Kamiński S. A., Badania nad zastosowaniem LEDANÓW do podklejania odspojonych tynków – podłoży malowideł ściennych na tle innych materiałów stosowanych do tych zabiegów, [w:] Od badań do konserwacji, Toruń 2002.
• Stawicki St., Utrwalanie warstwy malarskiej w malowidłach ściennych, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, skrypt 10, Warszawa 1992.
• Zalewski W., Konserwacja malowideł ściennych, „Renowacje” 1999,
nr 1.

Uzupełniająca:

•Kwiatkowski K, Kaplica Sykstyńska - badania, konserwacja, dyskusja, „Ochrona Zabytków” 1990, nr 2, s. 84.
• Schulze-Głazik G. Konserwacja barokowych malowideł Feliksa A. Schefflera
w kościele św. Krzyża w Jeleniej Górze, BMiOZ, seria B, t. LXXXIII, 1992, s.149-156.
• Schulze-Głazik G.,Prace konserwatorskie w kościele i klasztorze, [w]Galeria malowideł ściennych i śląskiej sztuki sakralnej w Jaworze, Wrocław 1995, s. 29-38.
• Schulze-Głazik G., Malowidło Philipa Christiana Bentuma z początku XVIII wieku w bibliotece pocysterskiego klasztoru w Lubiążu, Problemy konserwacji-restauracji monumentalnych barokowych malowideł na podłożu gipsowym, Kraków 2013.
• Sztuka konserwacji. Materiały z konferencji jubileuszu 50- lecia WKiRDS ASP w Warszawie 1997.
• Święcka E., Konserwacja zapobiegawcza malowideł ściennych, Warszawa 2010.
• Zdziarska R., Malowidła ścienne w kościele św. Anny w Warszawie i ich konserwacja, „Ochrona Zabytków” 1989, nr 3-4, s. 207.

 

Dodatkowe informacje

Przed rozpoczęciem zajęć z przedmiotu Konserwacja i Restauracja Malowideł Ściennych, s. 4, konieczne jest ukończenie kursu podstawowego w zakresie konserwacji malowideł ściennych, s. 3

Sposoby oceniania osiągniętych efektów uczenia się
Sposób oceniania (składowe)Składowe oceny końcowej w % (łącznie 100%)
- Ćwiczenie z uzupełniania ubytków zaprawy, przegląd i egzamin - Kolokwium - Ocena z ćwiczeń w terenie wraz z opracowaniem dokumentacji - Aktywność na zajęciach - 30% - 30% - 30% - 10%
Kryteria i skala ocen

Aby uzyskać zaliczenie przedmiotu dopuszcza się max. 2 nieobecności nieusprawiedliwione na zajęciach stacjonarnych; wykonanie ćwiczenia z uzupełniania ubytków warstwy malarskiej oraz oddanie i zaprezentowanie referatu.
Aby uzyskać pozytywną ocenę końcową wymagane jest min. 51 % obecności na zajęciach terenowych (zob. Regulamin Zajęć Terenowych w Katedrze Konserwacji i Restauracji Malowideł Ściennych).

Ocena końcowa jest wypadkową ocen z poszczególnych elementów składowych:
− na ocenę 3,0: wymagana jest realizacja ćwiczenia z uzupełniania ubytków zaprawy na poziomie dostatecznym, pozytywna ocena
z kolokwium, egzaminu oraz zajęć terenowych;
− na ocenę 4,0: wymagana jest realizacja ćwiczenia z uzupełniania ubytków zaprawy na poziomie dobrym, dobra ocena z kolokwium, egzaminu i zajęć terenowych;
− na ocenę 5,0: wymagana jest realizacja ćwiczenia z uzupełniania ubytków zaprawy na poziomie bardzo dobrym, bardzo dobra ocena
z kolokwium, egzaminu i zajęć terenowych, oraz aktywny udział w zajęciach;
− na ocenę 5,5: wymagana jest realizacja ćwiczenia z uzupełniania ubytków zaprawy na poziomie celującym, oddanie, celująca ocena z kolokwium, egzaminu i zajęć terenowych, oraz ponadprogramowe zaangażowanie i aktywność na zajęciach.
W przypadku rozbieżnych ocen z poszczególnych składowych wyliczana jest średnia (od 3,25 do 3,74 jest 3,5; od 3,75 do 4,24 jest 4,0; od 4,25 do 4,74 jest 4,5; od 4,75 do 5,24 jest 5,0; od 5, 25 jest 5,5).

Data sporządzenia karty

14.03.2024



Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
konserwacja i restauracja dzieł sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa s.4 o 140 5 140h
[Z]
[OE]


Semestr 2023/24-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #50.28221