Katalog ECTS

Konserwacja i restauracja malowideł na płótnie

Pedagog: dr hab. Anna Sękowska, dr hab. Małgorzata Nowalińska

Pole Opis
Kod przedmiotu 0222.MA.7.1.2.11.S
Nazwa przedmiotu w języku angielskim Conservation and restoration of paintings on canvas
Zakres programowy (jeśli dotyczy) Konserwacja i restauracja malarstwa
Poziom kształcenia jednolite studia magisterskie;
Profil kształcenia ogólnoakademicki;
Forma studiów stacjonarne;
Język wykładowy polski;
Grupa przedmiotów

kierunkowe

Powiązanie z prowadzonymi badaniami naukowymi w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki TAK
Sposób realizacji

stacjonarnie

Formy zajęć
Formy zajęć do wyboruLiczba godzin zajęćw tym liczba godzin zajęć na odległość
Wykład 12
Zajęcia w pracowni 44
RAZEM 56
Aktywność i liczba godzin pracy studenta
Aktywność studentaLiczba godzin pracy
Udział w zajęciach dydaktycznych objętych harmonogramem realizacji programu studiów 56
Praca własna studenta (w tym m. in.: zadania domowe, przygotowanie prac etapowych i/lub końcowych, przygotowanie do zaliczenia/egzaminu, zapoznanie się z literaturą, udział w konsultacjach i inne) 20
RAZEM 76
Cel przedmiotu

Wprowadzenie studentów w metodykę pracy konserwatora, zagadnienia profilaktyki, konserwacji i restauracji, omówienie metod i materiałów historycznych i stosowanych współcześnie w konserwacji podobrazia płóciennego. Opanowanie wstępnych zabiegów poprzedzających konserwację podobrazia płóciennego oraz przeprowadzenie konserwacji technicznej płótna podobrazia: zabiegi lokalne i dublaż – prace samodzielne i zespołowe na obiektach zabytkowych wykonywane pod opieką pedagogów.

Efekty uczenia się przedmiotu
w zakresie wiedzy
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_W04
K_W05
K_W07
K_W14
K_W15
K_W16
K_W18
K_W25
K_W26


(P7S_WG)

W1: Student potrafi identyfikować cechy charakterystyczne malowidła jako dzieła sztuki powstałego w określonym kontekście historycznym i jako przedmiotu materialnego podlegającego procesom destrukcji. Zna zasady gromadzenia danych inwentaryzacyjnych i formułowania opisów.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_W07
K_W16
K_W18
K_W19
K_W22
K_W23


(P7S_WG)

W2: Student dysponuje wiedzą na temat metod badawczych pozwalających analizować budowę technologiczną i stan zachowania malowidła oraz technikę wykonania jego nawarstwień. Potrafi rozpoznać strukturę warstw budujących malowidło i rozumie współzależności wynikające z ich zróżnicowanych właściwości mechanicznych i fizykochemicznych, zmieniających się w miarę upływu czasu.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_W07
K_W12
K_W13
K_W14
K_W16
K_W17
K_W18
K_W21
(P7S_WG, P7S_WK)

W3: Student posiada rozeznanie w możliwościach stosowania odpowiednich do wymagań obiektu metod prewencji, konserwacji i restauracji dzieła zgodnie z zasadami etyki zawodowej.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

_W13
K_W14
K_W17
K_W18
K_W24


(P7S_WG)

W4: Poznając budowę i właściwości płótna jako podobrazia malowideł sztalugowych, także malowideł dwustronnych i wielkoformatowych, potrafi wskazać metody konserwacji podobrazia płóciennego stopniowane, stosownie do wymogów obiektu dobierając odpowiednie materiały, aparaturę oraz techniczne systemy ekspozycji.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_W07
K_W15
K_W16
K_W26
K_W27
(P7S_WG, P7S_WK)

W5: Korzysta z wiadomości zawartych w podstawowej bibliografii konserwatorskiej oraz potrafi wskazać możliwości poszukiwania materiałów archiwalnych.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja.

w zakresie umiejętności
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_U08
K_U09
K_U11
K_U12
K_U13
K_U14
K_U15
K_U16

(P7S_ UO, P7S_UK, P7S_WG, P7S_UW)

U1: Posiada umiejętność analizowania budowy technologicznej i rozpoznania przyczyny zniszczeń malowidła, stanowiących (z uwzględnieniem jego funkcji) podstawę określenia założeń i programu prac konserwatorskich.

Przegląd końcoworoczny, pisemny egzamin/kolokwium, korekta przy obiekcie, korekta programu i dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_U07
K_U08
K_U12
K_U13
K_U14

(P7S_ UO, P7S_WG, P7S_UW)

U2: Potrafi przeprowadzić zabiegi oczyszczania, konsolidacji, relaksowania i prasowania deformacji malowidła oraz wykonać konserwację podobrazia płóciennego: zabiegi sklejania stykowego rozdarć, wklejania protez, dublaż.

Przegląd końcoworoczny, korekta przy obiekcie, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_U09
K_U11
K_U15
K_U16
K_U17
K_U26
(P7S_UK, P7S_UW, P7S_WG)

U3: Realizuje obowiązek wykonania dokumentacji opisowej, fotograficznej i graficznej przeprowadzonych badań i prac konserwatorskich przy obiekcie.

Przegląd końcoworoczny, korekta programu i dokumentacji.

w zakresie kompetencji społecznych
Efekt kierunkowyEfekt przedmiotowyFormy weryfikacji osiągnięcia efektu

K_K01
K_K02
K_K03
K_K04
K_K05
K_K06
K_K07
K_K08

(P7S_KK, P7S_KO, P7S_KR)

K1: Posiada umiejętność formułowania problemów i organizowania współpracy w zespołach, korzystania z konsultacji specjalistycznych, prowadzenia badań archiwalnych i wywiadów.

Przegląd końcoworoczny, korekta przy obiekcie, korekta dokumentacji, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

K_K02
K_K04
K_K05
K_K08

(P7S_KR, P7S_KO, P7S_KK)

K2: Ma świadomość konieczności ciągłego pogłębiania wiedzy, doskonalenia umiejętności i poszerzania doświadczeń zawodowych wobec niepowtarzalnego charakteru projektowanych i realizowanych zadań dotyczących opieki nad obiektami zabytkowymi.

Przegląd końcoworoczny, korekta przy obiekcie, dyskusja i krytyczna ocena pracy.

Treści programowe

Przyswojenie wiedzy na temat historycznych i współczesnych możliwości technicznych i materiałów oraz aparatury wykorzystywanej w konserwacji i restauracji malowideł sztalugowych na podobraziu płóciennym. Opanowanie zabiegów poprzedzających dublaż, interwencje lokalne. Porównanie właściwości mas dublażowych na tle historycznego rozwoju techniki dublowania. Metody dublowania malowideł. Zagadnienie dublażu przeźroczystego. Specyfika konserwacji malowideł dwustronnych. Omówienie podstawowych problemów konserwacji malowideł wielkoformatowych.
Formułowanie założeń i programu prac konserwatorskich oraz samodzielne wykonanie konserwacji malowidła na podobraziu płóciennym w zakresie zabiegów technicznych, poprzedzone zebraniem danych inwentaryzacyjnych, ikonograficznych i historycznych o obiekcie, przeprowadzeniem rozpoznania jego technologii, stanu zachowania i warunków przechowywania – na podstawie obserwacji, wywiadu oraz badań archiwalnych i laboratoryjnych. Wykonanie dokumentacji prac badawczych i konserwatorskich.

Metody dydaktyczne

Wykłady ilustrowane prezentacją lub pokazem sprzętu, materiałów i metod konserwatorskich. Ćwiczenia na indywidualnie przydzielonych obiektach zabytkowych oraz prace zespołowe pod opieką pedagogów - korekta programów prac konserwatorskich i realizowanych zabiegów, analiza wyników obserwacji i badań specjalistycznych, dyskusja i krytyczna ocena prac oraz dokumentacji konserwatorskiej obiektów.
Pisemny sprawdzian wiadomości (kolokwium) pod koniec semestru, przegląd semestralny, egzamin ustny.
Prezentacja dzieła i dokumentacji prac odbywa się podczas przeglądów w pracowni, a wybranych realizacji – na wystawie końcoworocznej.

Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej

Obowiązkowa:
Ciabach J., Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków, UMK Toruń 1997.
Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Warszawa 1975.
Phenix A., Hedley G., Lining without Heat or Moisture, ICOM Committee for Conservation, Copenhagen 1984.
Rouba B., Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, UMK Toruń 1988.
Rouba B., Płótno jako podobrazie malarskie, „Ochrona Zabytków”, nr 3-4, 1985.
Szmelter I., Problemy dublowania obrazów na podłożu płóciennym, „Zeszyty Naukowe ASP w Warszawie” 1 / 32 / 1992.
Wyszyńska J., Metody dublowania w procesie konserwacji malowideł sztalugowych na płótnie, „Studia i Materiały WKiRDS ASP w Krakowie, t. XII, Kraków 2003.
Rouba B., Problemy dublowania obrazów na płótnie, UMK Toruń 2005.
V. R. Mehra V. R., Minimizing Strain and Stress in Lining Canvas Paintings, ICOM Committee for Conservation, 6-th Triennial Meeting, Ottawa 1981.
Slánský B, Technika malarstwa, t II Badanie i konserwowanie obrazów, Warszawa 1965.
Ślesiński Wł., Konserwacja zabytków sztuki, t. I Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa1989.
-czasopisma:
„Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki”, „Ochrona Zabytków”, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, „Biuletyn Historii Sztuki”, „Folia Historiae Artium”, „Zeszyty Naukowe UMK w Toruniu”, „Studenci o konserwacji”, „Zeszyty Naukowe ASP w Warszawie”, „Studia i Materiały WKiRDS ASP w Krakowie”, „ICOM Committee for Conservation Triennial Meeting Materials”, „Technologia Artis”, „Kermes”, „Studies in Conservation” http://www.ingentaconnect.com/content/maney/sic, „Maltechnik/Restauro” http://www.restauro.de, „National Gallery Bulletin” www.nationalgallery.org.uk/technical-bulletin, „Institute Royal du Patrimoine Artistique “Technology and Conservation”, “Conservation Perspectives, The GCI Newsletter” www.getty.edu/conservation.
Uzupełniająca:
Althofer H., Restaurierung moderner Malerei, Munchen 1985.
Bergeon S., Science et patience-ou la restauration des peintures, Paris 1990.
Berger G. A., Russell W., Conservation of Painting, London 2000.
Berger G. A., Conservation of Large Canvas Paintings: the Role of Constant Tension Mounting Systems, “Technology and Conservation”, spring 1980.
Gaik A., Towaroznawstwo włókiennicze. Surowce, Naukowo-Badawczy Instytut Włókiennictwa, Łódź 1948.
Kelly F., Art Restoration, London 1971.
Kudriawcew E.W., Tiechnika riestawracji kartin, Moskwa 1948.
Kuhn H., Conservation and Restoration of Art and Antiquities, London-Boston 1986.
Leene J. E., Textile conservation, IIC - The International Institute for Conservation of Historic and Artistic Works. Butterworths, London 1972.
Malavoy B., Come restaurare i quadri, Bologna 1994.
Male G.E., The Restorers Handbook of Easel Painting, Nostrand Reinhold Book 1976.
Marijnissen R.H., Degradation, conservation et restauration de l’oeuvre d’art, Bruxelles 1967.
Mehra V.R., A Low-pressure Cold-lining Table, Conference of Comparative Lining Techniques, National Maritime Museum, Greenwich 1974.
Nicolaus K., The Restoration of Paintings, Cologne 1998.
Restaurierte Gemalde. Die Restaurierwerkstatte der Gemäldegalerie des Kunsthistorischen Museum 1986-1996, Wien 1996.
Secco-Suardo G., Il restauratore dei dipinti, Milano 1866.
Sztuka konserwacji. Materiały z konferencji jubileuszu 50- lecia WKiRDS ASP w Warszawie 1997.
/itp.- patrz: kartoteka poz.bibliograf. II Katedry oraz prace dyplomowe, Archiwum WKiRDS ASP w Krakowie /

 

Dodatkowe informacje

Studentów obowiązuje regulamin Pracowni, odpowiedni strój do pracy i podstawowe wyposażenie w narzędzia.
Wymagania wstępne:
- kurs podstawowy Propedeutyka konserwacji malowideł sztalugowych zaliczony z oceną pozytywną,
- znajomość metod badania oraz zasad dokumentowania budowy technologicznej i stanu zachowania dzieł sztuki,
- fotografia dokumentalna,
- obsługa komputera,
-znajomość prawa autorskiego i przepisów o ochronie dóbr kultury,
-znajomość przepisów BHP.

Sposoby oceniania osiągniętych efektów uczenia się
Sposób oceniania (składowe)Składowe oceny końcowej w % (łącznie 100%)
Aktywność na zajęciach i podczas korekt 20%
Prezentacja wiedzy i umiejętności podczas ćwiczeń 10%
Egzamin pisemny/kolokwium pisemne 20%
Przegląd końcoworoczny 40%
Obecność na zajęciach 10%
Kryteria i skala ocen

Dla uzyskania pozytywnej oceny wymaga się:
- nie więcej niż 3 nieusprawiedliwionych nieobecności;
- zainteresowania przedmiotem;
- opanowania wiadomości teoretycznych;
- umiejętności wnioskowania, formułowania założeń i opanowania
słownictwa konserwatorskiego;
- umiejętności uzasadniania wyboru materiałów i metod;
- odpowiedzialności i dbałości o bezpieczeństwo obiektu;
- ostrożności i precyzji działania;
- osiągniecia odpowiedniego poziomu artystycznego i technicznego wykonania prac;
- rzetelności wykonywania zadań;
- staranności dokumentowania prac;
- frekwencji, punktualności;
- kultury osobistej.
Skala ocen:
Na ocenę 3,0: spełnienie powyższych wymagań w stopniu umiarkowanym;
Na ocenę 4,0: spełnienie powyższych wymagań w stopniu dobrym;
Na ocenę 5,0: spełnienie powyższych wymagań w stopniu bardzo dobrym;
Na ocenę 5,5: spełnienie powyższych wymagań w stopniu ponadprzeciętnym.

Data sporządzenia karty

19.02.2024



Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
konserwacja i restauracja dzieł sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa s.4 o 56 3 56h
[Z]
[OE]


Semestr 2023/24-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #50.28225