- podstawowe

- stacjonarnie

Celem wykładu jest przedstawienie studentom perspektywy antropologicznej w badaniach nad kulturą oraz tradycji badań etnograficznych/etnologicznych. Uczestnicy zajęć poznają podstawowe dla dyscypliny pojęcia, m.in. kultura, rytuał, obrzęd przejścia, tradycja, dziedzictwo kulturowe, stereotyp etniczny, mit, symbol. Podczas wykładu zostaną objaśnione podstawowe metody badań etnograficznych, m.in. obserwacja uczestnicząca, wywiad etnograficzny, kwerenda. Studenci zostaną zapoznani z zagadnieniami z zakresu antropologii sztuki, antropologii religii, antropologii śmiechu, muzealnictwa, antropologii współczesności. Nabędą umiejętności związanych z analizą i interpretacją kultury współczesnej. Wiedza i umięjętności zdobyte na wykładzie pozwolą studentom na lepsze rozumienie otaczającej ich kultury, dostrzeganie i odczytywanie bogactwa kontekstów kulturowych, oraz, w rezultacie, wspomogą ich proces twórczy w dziedzinie sztuki.

- podstawowe pojęcia antropologii kulturowej: kultura; rytuał; obrzędy przejścia; tradycja; materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe; symbol; mit; styl życia; moda; stereotyp etniczny;

- metody badań etnograficznych: obserwacja uczestnicząca; wywiad etnograficzny; kwerenda biblioteczna, archiwalna, internetowa;

- wybrane zagadnienia z zakresu antropologii sztuki, antropologii religii; antropologii śmiechu; muzealnictwa; antropologii współczesności

- wykład problemowy;

- wspólna lektura tekstów;

- prezentacja multimedialna;

- dyskusja

Literatura podstawowa

Stanisław Vincenz, Na wysokiej połoninie. Sejny 2002.

Seweryn Udziela, Krakowiacy. Kraków 2012.

Piotr Kowalski, Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa 2007.

Danuta i Zbigniew Benedyktowiczowie, Dom w tradycji ludowej. Wrocław 1992.

Longin Kowalczyk, Budownicwo ludowe wsi Ryżki w powiecie łukowskim. Łuków 2023.

"Widać, kto wesoło zamieszkuje świat". Z Andrzejem Kramarzem i Weroniką Łodzińską rozmawiają Karolina Dudek i

Sławomir Sikora. "Barbarzyńca. Pismo Antropologiczne" nr 3-4 (16-17) r. 2009. https://www.cyfrowaetnografia.pl/items/show/9679

Zofia Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Warszawa – Poznań 1987.

Arnold van Gennep, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, przeł. Beata Biały, wstęp: Joanna Tokarska-Bakir. Warszawa 2006.

Wesela 21. Praca zbiorowa pod redakcją Doroty Majkowskiej-Szajer i Magdaleny Zych. Kraków 2015.

Leszek Kołakowski, Mini wykłady o maxi sprawach. Kraków 2007.

Umberto Eco, Semiologia życia codziennego, Warszawa 1999.

David Freedberg, Potęga wizerunku. Studia z historii i teorii oddziaływania, przeł. Ewa Klekot. Kraków 2005.

Susan Sontag, O fotografii, przeł. Sławomir Magala. Kraków 2009.

Stanisław Ignacy Witkiewicz, Nowe formy w malarstwie i inne pisma estetyczne. Kraków 1959.

Alicja Baczyńska-Hryhorowicz, Jaki kolor ma wiedźma? Wizerunki kolorystyczne czarownic w filmach anonimowanych wytwórni Walta Disneya. „Literatura Ludowa” vol. 66 (2022), no 4, s. 61-75.

François Rabelais, Gargantua i Pantagruel, przeł. Tadeusz Boy-Żeleński. Kraków 2010.

Alicja Soćko-Mucha, Wokół bachtinowskiej teorii śmiechu. Perspektywa antropologiczna. Warszawa 2020.

Alicja Soćko-Mucha, Humor w czasach zarazy (Polska 2020-2022). „Lud” t. 107 (2023), ss. 142-169.

https://apcz.umk.pl/LUD/article/view/44314

Paweł Taranczewski, Z pudeł pamięci. Pisma wybrane. Kraków 2023.

Anna Niedźwiedź, Kaja Kajder (red.), Mapy miasta. Dziedzictwa i sacrum w przestrzeni Krakowa/Maps of the City.

Heritages and the Sacred within Kraków's Cityscape. Kraków 2020. http://libron.pl/katalog/czytaj/id/332

Alicja Soćko-Mucha, Nie tylko „krakowskie”. Szopkarstwo na Pomorzu. [W:] A. Niedźwiedź, I. Okręglicka (red.),

Niematerialne dziedzictwo kulturowe w teorii i praktyce. Kraków 2021, s. 99-112. https://books.akademicka.pl/publishing/catalog/book/327

Alicja Soćko-Mucha, Od „tradycji” do „niematerialnego dziedzictwa”. Przykład szopkarstwa krakowskiego.

„Perspektywy Kultury” 40 (1) r. 2023, s. 43-58. https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/pk/article/view/2574/2264

Karol Estreicher, Nie od razu Kraków zbudowano. Warszawa 1957.

Adrianna Beczek, Alicja Soćko-Mucha, Portrety koronczarek krakowskich. Kraków 2020.

Wydawnictwa i strony internetowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa/Muzeum Krakowa, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, UNESCO.

https://spycimierskiebozecialo.pl/pl/

Aby uzyskać zaliczenie, należy uczestniczyć w co najmniej 50% zajęć.

23.01.2025 r.